Op een bijna volle Dam in Amsterdam stonden zondagavond om 20.00 uur ongeveer 16.000 mensen twee minuten stil. Dit was om de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en andere conflicten waar Nederland bij betrokken was te herdenken. Het was over het algemeen rustig, maar kort na de stilte werden vijf mensen opgepakt.
Beeld: Jessy/NL nieuws - Tekst: Nieuwsredactie
Koning Willem-Alexander en koningin Máxima legden voorafgaand aan de stilte een krans. Daarna klonk het Taptoe-signaal en volgde de nationale stilte. Het Wilhelmus werd vervolgens gespeeld. Onder de aanwezigen waren premier Dick Schoof, parlementsleden en nabestaanden van oorlogsslachtoffers.
De politie heeft vijf mensen opgepakt in en rond de Dam. Dit ging om zaken als openbare ordeverstoring, dronkenschap en het niet tonen van een ID. Twee van hen riepen “Free Palestine” en zwaaiden met vlaggen, waarmee ze de plechtigheid verstoorden, aldus de politie.
Volgens het Nationaal Comité 4 en 5 mei waren er ongeveer 16.000 aanwezigen. De herdenking was dus weer net zo druk als voor de coronapandemie. Vorig jaar mochten er vanwege veiligheidszorgen slechts 4.400 mensen bij zijn. Dit jaar hoefde je je niet van tevoren aan te melden. Burgemeester Femke Halsema koos hier bewust voor, om de traditie in stand te houden.
Premier Schoof sprak in zijn toespraak over zijn opa, die tijdens de oorlog werd gefusilleerd omdat hij in het verzet zat. Hij benadrukte het belang van menselijkheid in tijden van ontmenselijking en trok een vergelijking met de wereld van nu. “In de stilte van twee minuten horen we het verleden nog sterker.”
Burgemeester Halsema hield ook een toespraak en waarschuwde voor de gevaren van wegkijken bij conflicten van nu. “‘Nooit meer’ is niet iets wat je selectief kunt zeggen,” zei ze. Ze wees op het lijden van moeders en kinderen door oorlogen wereldwijd. “En wij kijken toe.”
Niet alleen in Amsterdam, maar op meer dan 480 plekken in Nederland werd de Dodenherdenking gehouden. Auto’s stopten langs de weg en treinen gingen even stil staan. Traditionele herdenkingen waren er onder andere in Rhenen op de Grebbeberg en op de Waalsdorpervlakte. In plaatsen zoals Urk en Staphorst werd de herdenking vanwege de zondagsrust al op zaterdagavond gehouden.
Bij het Homomonument in Amsterdam en het Internationaal Homomonument in Den Haag verzamelden honderden mensen zich om stil te staan bij slachtoffers uit de LHBTI-gemeenschap, waaronder verzetsvrouwen Ru Paré en Do Versteegh.
In een uitverkochte Ziggo Dome, waar Billie Eilish optrad, was het om acht uur ook twee minuten stil. Net als op vele andere (lokale) plekken waar Nederland herdacht.